Oczyść się burakiem

Czerwone buraki lepsze niż myślisz

Burak ćwikłowy – grupa kultywarów podgatunku buraka zwyczajnego Beta vulgaris L. subsp. vulgaris, ma formy jednoroczne, dwuletnie i trwałe. Był uprawiany w czasach starożytnych dla celów spożywczych i leczniczych, jego dzika odmiana rośnie do tej pory w krajach basenu morza śródziemnego. Choć większość z nas wie, że buraki są zdrowe, nie spożywamy ich zbyt często. Dostępne przez cały rok buraki, podobnie jak marchewki, należą do grupy warzyw korzeniowych. Buraki mają dużo kwasu foliowego, trochę witaminy C i jeszcze mniej witaminy B1. Jest w nich natomiast dużo pierwiastków mineralnych: żelazo, wapń, magnez, potas, mangan, sód, miedź, chlor, fluor, cynk, bor, lit, molibden, kobalt oraz rzadko spotykane w warzywach rubid i cez.

Jak jeść buraki: gotowane czy surowe?

Składniki mineralne zawarte w burakach rozpuszczają się w wodzie, lepiej nie gotować buraków, chyba, że w zupie. Buraki będą bardziej wartościowe, jeśli zostaną upieczone w skórce i obrane dopiero przed jedzeniem. A jeśli ktoś chce w pełni skorzystać z ich bogactwa, niech pije surowy sok z buraków. Chociaż zawierają znaczne ilości węglowodanów, w umiarkowanych ilościach mogą być także spożywane przez diabetyków.

Korzyści zdrowotne, czyli buraki pomagają na:

Miażdżyca - obniżają stężenie homocysteiny we krwi – czynnika ryzyka rozwoju wielu chorób, w tym zmian miażdżycowych.
Nowotwory - kolor buraków to zasługa betaniny - antyutleniacza chroniącego przed niszczącym działaniem wolnych rodników. Z tego powodu buraki należą do warzyw najskuteczniej zwalczających raka. Już pół wieku temu naukowcy zauważyli, że stan chorych na raka przewodu pokarmowego lub pęcherza, którzy wypijali 2 szklanki soku z surowych buraków dziennie, poprawia się. Dziś wiemy też, że buraki wspomagają organizm po chemioterapii, przy niedokrwistości i anemii.
Cholesterol - pomagają obniżyć „zły” cholesterol LDL.
Jelita - dzięki zawartości rozpuszczalnej frakcji błonnika, stanowią doskonałą pożywkę dla pożytecznych bakterii jelitowych, dlatego też polecane są osobom cierpiącym na różne schorzenia jelit.
Detoksykacja - z uwagi na wysoką zawartość betacyjanin, pomagają w eliminowaniu toksyn z organizmu, wspomagając pracę takich narządów jak nerki, wątroba czy pęcherzyk żółciowy. Buraki łagodzą też skutki nadużycia alkoholu.
Anemia (niedokrwistość) - z uwagi na wysoką zawartość żelaza oraz beta karotenu, pomagają w budowie krwinek czerwonych.
Odporność - pomagają w stymulacji układu limfatycznego, niezwykle ważnego przy zwalczaniu procesów zapalnych i przeziębień.
Nadciśnienie - zawierają potas i magnez, a obecne w burakach azotany, pod wpływem działania śliny, przekształcają się w tlenek azotu, wpływając na rozszerzenie naczyń krwionośnych i obniżenie ciśnienia krwi.

Dzięki właściwościom zasadotwórczym buraki przywracają równowagę w żołądku po zakwaszających go mięsiwach i słodyczach. Tradycyjne zestawienie tej jarzynki z potrawami z królika czy dziczyzny ma bardzo głębokie uzasadnienie.

Jak należy przechowywać buraki?

Buraki charakteryzują się długim okresem przydatności do spożycia pod warunkiem, że przechowywane są w chłodnym i suchym miejscu. Liście należy przechowywać osobno. Buraki można również zamrażać. Z uwagi na obecność azotynów, należy unikać przechowywania ugotowanych buraków przez dłuższy czas, gdyż azotyny ulegają przekształceniu do rakotwórczych nitrozoamin.

Jakie buraki kupować?

Gdy kupujesz buraki, wybieraj te o małej i średniej wielkości - maksymalnie do 10 cm średnicy, o intensywnym zabarwieniu. Jak wszystkie warzywa korzeniowe, im są większe, tym prawdopodobnie bardziej naszpikowane chemicznymi nawozami. Jednorodne, bez widocznych plam, zagnieceń i obić.

Buraki pieczone

Najlepsze są buraki pieczone w piekarniku lub ognisku. Idealne z początku sezonu - takie są soczyste, słodkie i jędrne. Buraki należy zawinąć w folię aluminiową i ukłożyć na blasze do pieczenia. Pieczenie trwa od 30 do 60 minut, w zależności od wielkości, w temperaturze 190 - 200 stopni.

Przepis na sok z buraków

Składniki na sok z buraka:

3/4 średniej wielkości buraki, 1/2 jabłko, szczypta soli, dwie szczypta majeranku, pietruszka lub cytryna, woda.

Składniki mieszamy w sokowirówce lub wyciskarce, możemy też przygotować w
blenderze wówczas wylewamy na drobniutkie metalowe sito i odcedzamy zmiksowaną masę łyżką.

Według niektórych sok z buraka powinien być rozcieńczony wodą, gdyż działanie zasadotwórcze mogłoby spowodować nudności.

Przepis na kiszony sok z buraków

1 kg buraków
skórka z prawdziwego razowego chleba
czosnek i koperek lub natka pietruszki
cukier i sól do smaku

Buraki umyj, obierz, pokrój w plastry i włóż do dużego słoika. Zalej je zimną wodą. Dodaj pokrojony w plastry czosnek, chleb, łyżkę cukru i soli. Przykryj gazą, odstaw na 3–4-5 dni. Sfermentowany sok przecedź, przelej do wyparzonych butelek. Można go przechowywać w chłodnym miejscu kilka dni. Przed podaniem przypraw solą i cukrem, posyp zieleniną.

Można też naczynie odstawić do zimnego pomieszczenia, a same buraki używać do sałatek.

Zakwas buraczany II

Kiszone buraki mają więcej witamin C i B niż świeże warzywa i idealnie wspomagają przyswajanie żelaza, zapobiegając w ten sposób anemii, to naturalny probiotyk. Podobnie jak w świeżych burakach, zawarty w nich błonnik normuje i przyspiesza metabolizm.

Zawkas buraczany – przepis:

Nie zawsze mamy dostęp do prawdziwej skórki z razowego chleba! Niepawdopodobne? Zatem do dobrze wyparzonego garnka najlepiej z kamionki lub szkła (duży słój) wkładamy obrane i grubo pokrojone buraki, minimum do połowy naczynia. Przekładamy obranym i pokrojonym czosnkiem - przyjmuje się, że powinno się dodawać 4-5 dużych ząbków na kilogram buraków.

Jednocześnie z czosnkiem dodajemy ziele angielskie, pieprz w ziarnach i liście laurowe. Całość zalewamy przegotowaną, osoloną i ostudzoną wodą - jedna łyżka soli na litr wody. Zalewa musi przykrywać buraki (inaczej się zepsują), można położyć na wierzch talerzyk i go obciążyć. Po 5-7 dniach stania w cieple, zakwas jest gotowy. Na koniec przecedzony wlewamy do szklanych naczyń i wstawiamy do lodówki, jak wyżej.

Tradycyjne buraczki zasmażane

Buraki zasmażane - składniki i przepis:

5 buraków
2 łyżeczki soku z cytryny
1 łyżka masła, 1 łyżka mąki
sól, pieprz i cukier

Tradycyjne buraczki zasmażane przygotowanie: Buraki dokładnie umyj, włóż do garnka, zalej zimną wodą i gotuj do miękkości (około godziny). Po wystudzeniu obierz i zetrzyj na tarce o małych oczkach. Na patelni rozgrzej masło, dodaj mąkę i, mieszając, podgrzewaj na małym ogniu, aż powstała zasmażka będzie miała złocisty kolor. Wtedy dodaj buraczki, dopraw solą, pieprzem, cukrem i sokiem z cytryny. Do startych na tarce buraków możesz dodać - także starte - kwaśne jabłko. Albo przyrządzając zasmażkę dodać posiekaną cebulę, podsmażając ją na maśle przed wsypaniem mąki. Na ogół albo dodaje się jabłko albo cebulę, ale możesz wzbogacić smak buraczków jednym i drugim naraz. Zamiast zasmażki możesz zagęścić buraczki łyżką śmietany wymieszaną z łyżeczką mąki.

Inne przepisy:

Postny barszcz wigilijny

Klasyczny barszcz czerwony